2021 - In My Name

De Mawda-campagne ging over politiegeweld en rechtvaardigheid, maar natuurlijk ook over het lot van vluchtelingen en mensen zonder geldige verblijfspapieren. Op 31 januari 2021 werd een nieuw collectief van mensen zonder papieren opgericht: Union des Sans-Papier pour la Régularisation (USPR). De lockdowns hadden veel niet-erkende burgers in de problemen gebracht. Zij verloren hun inkomsen doordat horeca- en handelszaken sloten en hadden geen recht op een uitkering. Met een bezetting in de Brusselse Begijnhofkerk probeerden ze aandacht te vragen voor hun penibele situatie. Al snel volgden er ook bezettingen op de ULB en de VUB. De acties zorgden voor heel wat politieke beroering en veel solidariteit met de actievoerders. Leden van HOTM zijn verschillende keren langsgeweest bij de bezetters. Op hun vraag werd een grote persconferentie van de bezetters mee georganiseerd: HOTM hielp bij het opstellen van persuitnodigingen, het samenstellen van de perslijst, etc. De steun verliep vlot: mensen kwamen spontaan langs om een hart onder de riem te steken, er werd eten en drinken ingezameld, er waren opiniestukken… Daarom werd besloten om te onderzoeken wat er op de lange termijn zou kunnen gebeuren. Samen met hun advocate hadden de actievoerders van USPR een wetsvoorstel geschreven dat een regularisatie mogelijk maakte en dat de hele kwestie van regulariseren objectiever en rechtvaardiger maakte. In samenspraak met hen werd besloten om het wetsvoorstel op de agenda van het federaal parlement te zetten via het mechanisme van het burgerwetsvoorstel. Dat is mogelijk als er minstens 25.000 handtekeningen verzameld worden.

De eerste uitdaging was dat de USPR slechts enkele honderden mensen zonder papieren vertegenwoordigt, en dat er nog verschillende andere grote collectieve bestaan die niet betrokken waren bij de bezettingen. De leiders van de USPR werden samengebracht met die van de twee andere grootste organisaties, Zone Neutre en la Coordination des sans papiers, om gesprekken te beginnen over een gezamenlijke campagne. Die gesprekken zouden uiteindelijk verschillende maanden duren. Er moest heel wat animositeit wegggemasseerd worden. Er waren grote meningsverschillen tussen de verschillende collectieven en eerdere pogingen tot samenwerking waren niet altijd positief geëindigd. Maar vanuit de overtuiging dat alleen een nationale campagne gelanceerd kan worden als de belangrijskte collectieven van mensen zonder geldige verblijfsvergunning zich achter de eisen schaarden, is het uiteindelijk gelukt om de collectieven samen te brengen, onder de naam In My Name. Er werden duidelijke afspraken gemaakt over de werkmethodes, de inspraak en de politieke contouren van de campagne.

Schrijfster en juriste Rachida Lambrabet publiceerde het burgerwetsvoorstel onder haar naam op de website van het federaal parlement. Vanaf dat moment is er één jaar om voldoende handtekeningen op te halen. Er werd contact gezocht met de Franstalige vleugel van de ziekenbond Solidaris om ook aan de Waalse kant voldoende handtekeningen op te halen, en die besloot om tijdelijk twee halftijdse krachten in dienst te nemen om de campagne te trekken in Wallonië.

HOTM creëerde een team van vrijwilligers die de campagne zou trekken. Aangezien mensen digitaal konden tekenen op de website van het federaal parlement, werd er via sociale media campagne gevoerd. Er werd aan vele organisaties opgeroepen de campagne te delen. Dat gebeurde. Vele van hen hadden ook al meegedaan aan de Mawda-campagne. Omdat er ook handtekeningen op papier konden worden verzameld, gingen vrijwilligers ook de straat op. Er werd week per week in kaart gebracht welke evenenementen interessant waren, en daar waren dan vrijwilligers aanwezig om handtekeningen te verzamelen.

Eén van de groepen die handtekeningen verzamelden, bestond uit vrijwilligers van Youth for Climate. Het was de eerste keer dat de klimaatspijbelaars deelnamen aan een actie die niet specifiek over klimaat ging. Samen met Greenpeace and Extinction Rebellion schreven ze een tekst waarin ze uitlegden waarom ze zich achter de eisen van In My Name schaarden. “Het is een kwestie van menselijke waardigheid, maar ook veel meer dan dat. Als we ooit het hoofd willen bieden aan de klimaat- en ecologische crisis, moeten we luisteren naar degenen die het meest getroffen zijn (en zijn geweest). Extreemrechts rukt opnieuw op in Europa. Ze hebben zich nooit bekommerd om de klimaat- en ecologische crisis en hebben altijd geprofiteerd van anti-immigratiegevoelens. Als we niet beginnen met het menswaardig behandelen van degenen die gedwongen worden te vluchten voor (ecologische) rampen, banen we de weg voor ecofascisme.”

In de laatste weken voor de eindmeet waren de vrijwilligersgroepen omgebouwd tot een machine. Geen enkele kans bleef liggen. Uiteindelijk werden er 10.000 handtekeningen méér ingezameld dan nodig. In het begin van de campagne werden er ook gesprekken aangeknoopt met de grotere organisaties die actief zijn rond dat thema, zoals Vluchtelingenwerk en 11.11.11, maar op dat moment was het water nog te diep. Ze hadden strategische bedenkingen bij het wetsvoorstel, en er speelden ook tegenstellingen mee tussen verschillende organisaties die vooral te maken hadden met de vraag hoe je omgaat met de toenemende verrechtsing en de negatieve sfeer rond vluchtelingen en migratie. Ze wisten niet hoe ze zich strategisch wilden positioneren en met ons offensieve en positieve eisen stellen, of zich op de vlakte houden, in de hoop dat het niet nog erger wordt met de komst van rechtsere regeringen. In de allerlaatste week voor de deadline deelden deze organisaties de oproep toch nog op hun sociale media om het initatief toe te juichen.

Meteen op het moment dat er voldoende handtekeningen opgehaald waren, greep HOTM het momentum aan om zo veel mogelijk bewegingen en organisaties uit te nodigen voor een vergadering. Op 29 juni 2022 werd iedereen bijeengebracht op de binnenplaats van Grand Hospice vlakbij de Begijnhofkerk, waar alles was begonnen. Het was tegelijk een viering van een eerste overwinning, als een kans om vooruit te kijken. In de aanloop naar de verkiezingen van 2024 organiseerde In My Name verschillende acties en bewustmakingscampagnes.

Op 8 november 2022 kon een delegatie van In My Name uiteindelijk het parlement toespreken. Zoals De Standaard schreef: “Het was de eerste keer dat een ongebonden collectief van burgers in het parlement een wetswijziging voorstelt. Dat is mogelijk dankzij een Kamerreglement waarbij burgers na het verzamelen van 25.000 handtekeningen zelf kunnen langskomen. In My Name verzamelde 35.000.” De krant merkte meteen ook op hoe minnetjes veel partijen in het parlement reageerden op het eerste burgerwetsvoorstel: “De N-VA stuurde haar kat, op Vooruit en PVDA na bleven de andere partijen niet tot op het einde aanwezig. Aan Waalse kant bleef de MR afwezig, de overige partijen gingen gedeeltelijk mee in het voorstel.